Zanim rozpocznie się leczenie skrajnej otyłości należy zastosować leczenie zachowawcze z wykorzystaniem diety i farmakoterapii. Dopiero po zakończonym leczeniu zachowawczym możliwe jest chirurgiczne leczenie otyłości – chirurgia bariatryczna jest najbardziej skuteczną metodą leczenia skrajnych postaci otyłości.

Efektem leczenia chirurgicznego jest duży ubytek wagi ciała, który ma charakter długoterminowy. Spadek masy ciała sprawia, że poprawia się jakość naszego życia, gdyż ustępują albo znacznie łagodnieją objawy chorób wywołanych otyłością.

Chirurgiczne leczenie otyłości jest poprzedzone rozmową z psychologiem, który oceni jego gotowość do radykalnych zmian w życiu. Pacjent musi zdawać sobie sprawę z nowych wymagań w zakresie ograniczenia jedzenia i wdrażania wielu zaleceń po operacji bariatrycznej.

Najczęściej stosuje się chirurgiczne zabiegi laparoskopowe, ale istnieją także inne metody chirurgicznego leczenia otyłości, różniące się wielkością osiągniętej redukcji masy ciała i częstością powikłań.

 

Wskazania do chirurgicznego leczenia otyłości:

  • otyłość III stopnia (wskaźnik BMI>40 kg/m2)
  • otyłość II stopnia (wskaźnik BMI>35 kg/m2), jeżeli występują dodatkowe choroby związane z otyłością (cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, choroba wieńcowa, zespół obturacyjnego bezdechu sennego, ciężka choroba zwyrodnieniowa stawów)

 

Przeciwwskazania do leczenia chirurgicznego otyłości:

  • zaburzenia psychiczne (schizofrenia, ciężka depresja, bulimia, tendencje samobójcze)
  • choroby endokrynologiczne (zaburzenia czynności nadnerczy i tarczycy)
  • nadużywanie alkoholu lub środków odurzających
  • choroby zapalne przewodu pokarmowego
  • choroby nowotworowe
  • choroba refluksowa przełyku (względne przeciwwskazanie do zastosowania opaski żołądkowej)

 

Typy zabiegów w ramach chirurgii bariatrycznej:

  • metody restrykcyjne (metody restrykcyjne w chirurgicznym leczeniu otyłości)
  • metody zmniejszające wchłanianie spożytego pokarmu (zabiegi zmniejszające wchłanianie spożytego pokarmu w leczeniu otyłości)
  • kombinacje obu metod (pomost omijający żołądek, stymulacja elektryczna żołądka w leczeniu otyłości)

 

Rękawowa resekcja żołądka:

Zabieg polega na wycięciu części żołądka, a co za tym idzie zmniejszeniu jego objętości. Pacjent po resekcji przyjmuje znacznie mniejsze porcje pokarmu, dzięki czemu szybko traci na wadze. 

Rękawowa resekcja żołądka to stosunkowo nowa metoda chirurgicznego leczenia otyłości. Najczęściej jest ona pierwszym etapem złożonego leczenia otyłości. Utrata wagi po zabiegu pozwala przejść do kolejnych etapów, takich jak ominięcie żołądkowe. Bez resekcji byłyby one zbyt ryzykowne. Zmniejszenie żołądka wykonuje się laparoskopowo, dzięki czemu proces gojenia się ran pooperacyjnych i powrotu do pełni sił jest krótszy. Zmniejsza się również odczuwalny ból.

 

Ominięcie żołądka (gastric by-pass):

Ominięcie żołądka to metoda leczenia otyłości, która cieszy się coraz większą popularnością. Procedura polega na przydzieleniu żołądka na dwie części – mniejszą, która pozostaje aktywna, i większą, od tej pory wyłączoną z działania. Mniejszą część łączy się bezpośrednio z jelitem cienki, dzięki czemu czast trawienia jest znacznie szybszy. To z kolei przekłada się na szybszą utratę wagi. 

 

Najczęstsze powikłania operacji bariatrycznych*:

  • zatorowość płucna
  • przeciek w miejscu zespolenia i zapalenie otrzewnej, niewydolność oddechowa
  • zakażenia rany operacyjnej
  • niedrożność lub owrzodzenia miejsca zespolenia
  • zaparcia lub biegunki (w zależności od typu zabiegu)
  • długoterminowe, tj. kamica żółciowa, utrzymujące się wymioty, będące pochodną zespołu przeciążenia cukrem (tzw. dumping syndrome) oraz niedobory żywieniowe

* częstość powikłań ciężkich wynosi około 10%

 

Zalecenia dietetyczne po zabiegu obejmują:

  • zmniejszenie wielkości jednorazowego posiłku
  • powolne i dokładne przeżuwanie pokarmu
  • oddzielne przyjmowanie płynów i pokarmów stałych
  • unikanie źle tolerowanych pokarmów
  • suplementacje preparatów wielowitaminowych oraz mikro- i makroelementów
  • kwalifikacja

Proces kwalifikacji pacjenta do zabiegu chirurgicznego zmniejszania żołądka lub Gastric Bypass obejmuje konsultacje: dietetyczną, psychologiczną, chirurgiczną, anestezjologiczną  i  endokrynologiczną, jak również element diagnostyczny: badania laboratoryjne, spirometrię, echo serca, gastroskopię, USG jamy brzusznej, USG Doppler żył kończyn dolnych.

 

Opieka szpitalna:

Pacjent zostaje przyjęty do szpitala jeden dzień przed planowanym terminem zabiegu w celu ostatecznej oceny stanu zdrowia i konsultacji anestezjologicznej. Otrzymuje formularz świadomej zgody na wykonanie zabiegu z prośbą o zapoznanie się i podpisanie po wyjaśnieniu wątpliwości. Operacja planowana jest na następny dzień rano i odbywa się w znieczuleniu ogólnym. Operacja przeprowadzana jest metodą laparoskopową i trwa około 2-3 godzin. Po operacji pacjent zostaje przewieziony do sali obserwacyjnej z 24-godzinnym systemem monitorowania stanu zdrowia oraz profesjonalną opieką medyczna. Następnego dnia rano może być już przeniesiony do jednoosobowego pokoju wyposażonego w elektrycznie sterowane łóżko i toaletę z prysznicem, nadal pozostając pod fachową opieką medyczną. W tym samym dniu dokonywana jest ocena radiologiczna górnego odcinka jelita i – jeżeli nie ma przeciwwskazań – do diety zostaje włączony pokarm płynny. Następnie pacjent zostaje poinformowany o zaleceniach dietetycznych.

 

Korzyści z operacji bariatrycznych:

Otyłość jest obciążeniem dla całego organizmu, dlatego właśnie redukcja masy ciała niesie za sobą cały szereg korzyści zdrowotnych. U pacjentów po operacji zmniejszenia żołądka obserwuje się ustąpienie chorób współistniejących, takich jak cukrzyca typu 2 czy nadciśnienie tętnicze. Zmniejsza się ryzyko wystąpienia udaru mózgu, zakrzepicy żył głębokich, bezdechu sennego i migren.

Redukcja masy ciała zdecydowanie poprawia jakość życia pacjenta. Występujące do tej pory ograniczenia zawodowe czy towarzyskie stopniowo znikają. 

Poprawia się również stan psychiczny. Przyczynia się do tego wzrost samooceny, poczucie sprawczości i nowe perspektywy, a także lepsze samopoczucie.  

Najważniejszym jednak aspektem utraty nadmiaru kilogramów jest znaczące zmniejszenie ryzyka zgonu.